تمامی مرورگرها دارای قابلیت مرور امن یا به اصطلاح Private Browsing هستند که در مرورگرهای مختلف تقریبا به یک شیوه نام‌گذاری شده‌است. در کروم این قابلیت Incognito Mode، در فایرفاکس و سافاری Private Browsing و در اینترنت اکسپلورر InPrivate نامیده می‌شود.
این اسامی باعث می‌شود فرد احساس کند اگر نمی‌خواهد گشت‌وگذار اینترنتی‌اش ثبت شود، به این حالت برود و در امان باشد. اگرچه هر نرم‌افزاری تنها به اندازه‌ی کسی که از آن استفاده می‌کند امن است.
هدف از این مقاله شرح دادن چیزهایی است که مرور امن به انجام دادن آن‌ها کمک می‌کند (برخی از آن‌ها شما را شگفت‌زده خواهد کرد) و اینکه چگونه می‌توان امکانات امنیتی را افزایش داد.
تعریف Private Browsing (مرور امن)
قبل از شروع به توضیح‌دادن کارهایی که مرور امن انجام نمی‌دهد، مروری سریع میکنیم به آنچه که یک مرورگر معمولی هنگام گشت‌وگذار اینترنتی انجام می‌دهد:
- وبسایت‌هایی که به آن‌ها رفته‌اید را ثبت می‌کند تا کمک کند همان URLها را پیدا کنید و دوباره به آن سایت‌ها بروید.
- مدیریت (ساخت، ذخیره، باز کردن) کوکی‌ها (cookies) برای شخصی کردن مرورگر شما، امکان logged in ماندن در حسابهای کاربری‌تان و کمک به پر کردن فرم‌ها به‌صورت اتوماتیک.
- به موتورهای جستجو اجازه می‌دهد تاریخچه‌ی جستجوی شما را ثبت کنند.
- به شبکه‌های تبلیغاتی اجازه می‌دهد جزییات مرورگر شما و اینکه روی چه تبلیغی کلیک کرده‌اید را ثبت کنند.
- به شبکه‌های اجتماعی اجازه می‌دهد هنگامی که هنوز درون آن‌ها هستید، ثبت کنند که به چه سایت‌هایی می‌روید.
- به شرکت ارائه دهنده‌ی اینترنت شما اجازه می‌دهد پیگیری کند که چه صفحه‌هایی را بازدید میکنید.
- به تمامی افراد که به طور قانونی (یا غیرقانونی) به هارد دیسک یا حافظه‌ی کلود شما دسترسی دارند، اجازه می‌دهد فایل‌های شما را پیدا کنند و هر تغییری در آن‌ها ایجاد کنند.
- به اکستنشن‌های نصب شده اجازه می‌دهد زمان و نحوه‌ی نمایش هرچیزی را ثبت کنند.
حالا بیایید با هم نگاهی بیندازیم به چیزهایی که از یک مرور امن انتظار می‌رود، بدون توجه به اینکه از چه مرورگری استفاده میکنید:
- مرور امن تاریخچه‌ی وب‌گردی شما را هنگامی که در وضعیت ناشناس هستید پاک می‌کند، بنابراین حرکات شما در حافظه‌ی مرورگر ثبت نخواهند شد.
- کوکی‌ها، حتی کوکی‌های ساخته شده، در همان لحظه که پنجره‌ی مرورگر را می‌بندید، پاک خواهند شد. بنابراین تنها هنگامی که پنجره/تب اصلی باز باشد می‌توانید از این کوکی‌ها استفاده کنید.
- برخی از اکستنشن‌ها/ پلاگین‌هایی که سازنده‌ی آن‌ها اینگونه تصمیم گرفته باشد غیرفعال می‌شوند.
- پنجره‌های مرور امن به اطلاعاتی که قبلا ذخیره شده‌است دسترسی دارند، مانند رمزهای ورود ذخیره شده و تاریخچه‌ی مرورگر که هنگام وب‌گردی غیر امن ثبت شده‌است. این اطلاعات هنوز در مرور امن قابل دسترسی هستند.
حال اگر لیست بالا را با لیست قبلی که منابع ذخیره‌ی اطلاعات مربوط به فعالیت‌های اینترنتی را معرفی می‌کرد، مقایسه کنید، متوجه می‌شوید که بسیاری از آن‌ها همچنان در این حالت نیز فعال هستند.
صبر کنید، چه چیزهایی هنوز در حال پیگیری هستند؟
برای کسانی که نمی‌دانند: اصولا هر سایتی فعالیت‌های شما در آن سایت را می‌شناسد و ثبت می‌کند. جالب‌تر اینکه، در بیشتر مکان‌ها بیشتر از یک چشم شما را تعقیب می‌کند.
ممکن است بپرسید چرا مرا تحت نظر قرار می‌دهید؟ در اینجا برخی از دلایل‌اش را ذکر میکنیم. (و منابعی که به احتمال زیاد در این مورد دخیل هستند.)
- معمولا برخی از نرم‌افزارها / پلاگین‌ها / موتورهای جستجوی تحلیل‌گر (analytics) (اغلب موتورهای تجزیه تحلیل گوگل) می‌خواهند بدانند چه مدت زمانی و توسط چه تعدادی از افراد در یک سایت سپری شده است.
- آن‌ها می‌خواهند سرویس‌های خود را برای شما تبلیغ کنند حتی اگر از سایت‌شان خارج شده باشید. (از طریق Google AdWords و یا تبلیغات فیسبوک یا هر شبکه‌ی اجتماعی وسیع دیگر)
- همچنین در پی فراهم کردن سرویس‌های شخصی بیشتری برای شما هستند که اساس آن‌ها فعالیت‌های قبلی شما در آن سایت است، مانند مقاله‌ها یا فیلم‌هایی که نگاه کرده‌اید. (بنابراین بیشتر سایت‌هایی که از شما می‌خواهند برای دسترسی به همه یا برخی از سرویس‌هایشان حساب کاربری ساخته و وارد شوید متهم به اینگونه ردیابی‌ها هستند.)
اگر بخواهیم از دیدی کمتر فنی اما به‌طریق طنز به موضوع نگاه کنیم، در عکس زیر خلاصه‌ای از وضعیت حریم شخصی شما در اینترنت آورده شده‌است. (ناراحت کننده است اما حقیقت دارد.)
بد نیست بدانید ارائه دهنده‌ی سرویس اینترنت شما نیز فعالیت‌های اینترنتی شما را چک می‌کند صرف نظر از تنظیمات امنیتی و تنظیمات مربوط به مقاصد آماری مرورگر شما. امیدوارم تا اینجا به درک درستی از اینکه چرا مرور امن راه حل درستی برای امنیت واقعی نیست، رسیده باشید.
پس برای چه کارهایی می‌توانیم از مرور امن استفاده کنیم؟
1. نخواهید مرورگر لاگین‌های شما را به خاطر بسپارد.
با توجه به اینکه کوکی‌ها در حالت مرور امن ناشناخته می‌مانند، می‌توانید به هر سایتی وارد شوید، فیسبوک یا ایمیل خود را وارد کنید و پس از بستن پنجره‌ی مرورگر دیگر نگران باز ماندن اکانت‌تان برای دیگران نباشید.
این ویژگی برای کسانی که از کامپیوترها یا ترمینال‌های مشترک استفاده می‌کنند و احتمال دارد پس از اتمام کارشان افراد دیگری از همان کامپیوتر استفاده کنند، بسیار عالی است. مثلا در کافی نت‌ها یا مدارس.
به همین دلیل اگر از کامپیوتر شخص دیگری نیز استفاده میکنید از مرور امن استفاده کنید. اولا مطمئن می‌شوید که مرورگر اطلاعات شخصی شما را بخاطر نمی‌سپارد دوما برگشتن به اکانت‌های شخصی برای صاحب کامپیوتر راحت‌تر می‌شود زیرا در مرور امن برای ورود به اکانت خودتان مجبور به خروج از اکانت‌های او نیستید.
2. وارد شدن هم زمان به چند اکانت کاربری
بسیاری از سرویس‌هایی که نیازمند لاگین کردن هستند از قابلیت گوگل برای کنترل کردن همزمان چند اکانت بهره‌مند نیستند. راه حل این مساله نیز مرور امن است. پس از ورود به یکی از اکانت‌هایتان در یک پنجره از مرورگر معمولی یا مرور امن، اگر یک پنجره‌ی مرور امن جدید باز کنید می‌بینید که همان سرویس برای ورود از شما شناسه و رمز عبور می‌خواهد. اما در تب جدید احتمالا این حقه کار نمی‌کند چون به احتمال زیاد کوکی‌ها هنوز پاک نشده‌اند.
توسعه‌دهندگان نیز از این روش برای تست کردن نقش کاربرهای مختلف در سایتی که بر روی آن کار می‌کنند، استفاده می‌کنند. بدین طریق دیگر نیازی نیست از هیچ اکستنشن یا پلاگینی برای تست کردن چند اکانت استفاده کنند.
3. بازدید از سایت‌هایی که پس از آن مجبور به پاک کردن تاریخچه‌ی مرورگر می‌شوید.
بیشتر افراد به دلیل یا دلایلی تاریخچه‌ی مرورگر خود را حداقل هر از چندگاهی پاک می‌کنند.
خیلی راحت‌تر است که قبل باز کردن سایت‌هایی که نباید ثبت شوند حالت مرور امن را فعال کنیم تا اینکه پس از تمام شدن کارمان تاریخچه‌ی مرورگر را پاک کنیم. مخصوصا اگر گشت‌وگذار اینترنتی شما ناگهان توسط شخصی قطع شود. (به‌عنوان یک مثال مناسب: فرض کنید معلم یا رئیس شما وارد اتاقی می‌شود که شما اصلا اجازه‌ی استفاده از اینترنت در آن‌جا را نداشته‌اید.)
پس چگونه می‌توان مخفی باقی ماند؟
برای کسانی که واقعا به‌صورت پارانویید نگران این موضوع هستند، یک زندگی با سبک قدیمی بدون اینترنت بهترین راه‌حل است. هرچند خوشبختانه راه‌هایی برای باقی افراد سالم وجود دارد.
خارج شدن از اکانت
راحت ترین (و کم اثرترین) راه این است که همیشه قبل از بستن هر وبسایتی از اکانت‌تان خارج شوید (مخصوصا شبکه‌های اجتماعی و سرویس‌های ایمیل)
Do Not Track
دیگر راه حل ساده‌ی بدست آمده، رفتن به حالت Do Not Track در فایرفاکس است. این قابلیت به شما اجازه می‌دهد که مزیت ردیابی نشدن توسط وبسایت‌ها را احساس کنید. هنگامی که این حالت فعال شود، فایرفاکس به شبکه‌های تبلیغاتی و دیگر وبسایت‌ها و اپلیکیشن‌ها می‌گوید که شما نمی‌خواهید برای مقاصدی مانند تبلیغات ردیابی شوید. باید توجه کنید که هیچ چیز و هیچ کس این سایت‌ها را وادار نمی‌کند که به خواسته‌ی شما احترام بگذارند، اگرچه فایرفاکس اعلام کرده است که شرکت‌ها به تازگی شروع به پشتیبانی از این مشخصه کرده‌اند.
از موتور جستجوی دیگری استفاده کنید.
اگر نگران این هستید که جستجوهای اینترنتی شما ردیابی شود، DuckDuckGo را امتحان کنید. هدف این سایت ساده است: ” نتایج خوب جستجو بدون ردیابی کردن شما”.
پنهان شوید.
در آخر اگر می‌خواهید در مخفی‌ترین حالت ممکن باقی بمانید و حاضرید چند گام اضافه‌تر بردارید، استفاده از Anonymizer برای مخفی کردن آدرس آی پی را مد نظر قرار دهید.
یا ممکن است بیشترین حد پرایوسی را بخواهید و یک شبکه‌ی خصوصی مجازی نصب کنید. این شبکه‌ها وب‌گردی شما را امن کرده، بدافزارها را بلاک می‌کنند و به شما این امکان را می‌دهند در هرجایی به هر سایتی دسترسی داشته باشد و همچنین از آدرس آی پی شما محافظت می‌کنند. واقعا هیچ راهی برای امنیت بیشتر از این وجود دارد. البته به جز غار نشینی.