چند سال پیش، هنگام خرید یک کامپیوتر جدید تنها سیستم عاملی که برای نصب انتخاب می‌کردیم، ویندوز بود. اما حالا اوضاع کمی فرق کرده بدین صورت که حالا نوت‌بوک‌ها و کامپیوترهای اپل با سیستم عامل Mac نسبت به کامپیوترهای ویندوزی رده بالا، کمی ارزان‌تر شده‌اند. در سوی دیگر کروم‌بوک‌ها هستند که از سیستم عامل ساده‌ی کروم گوگل بهره برده و قیمت پایینی دارند. گزینه‌ی دیگر لپ‌تاپ‌های لینوکسی است. تبلت‌های امروزی هم به عنوان یک گزینه‌ی دیگر در لیست انتخاب‌های شما قرار می‌گیرند چرا که هم تبلت‌های اندرویدی و هم آیپدهای اپل، با اضافه کردن یک صفحه کلید به یک کامپیوتر ساده و کارآمد تبدیل می‌شوند.
اما در نهایت با بررسی تمام گزینه‌های فوق کدام سیستم عامل را انتخاب کنیم؟ در این مقاله به بررسی کلی سیستم عامل‌های مطرح می‌پردازیم، معایب و مزایای هر یک را مورد بحث قرار داده و در نهایت برای کاربردهای مختلف، بهترین گزینه‌ها را پیشنهاد می‌کنیم.
ویندوز
ویندوز برای بیشتر کاربران، کاملاً شناخته شده است و در واقع محبوب‌ترین سیستم عامل برای دسکتاپ‌ها و لپ‌تاپ‌های امروزی است. ویندوز از نظر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری با طیف وسیعی از محصولات سازگاری کامل دارد. کامپیوترهای ویندوزی از لپ‌تاپ‌های ساده و ارزان که شاید کیفیت ساخت خوبی ندارند تا پی‌سی‌های حرفه‌ای و مخصوص بازی گسترده شده و گزینه‌های زیادی پیش روی کاربران این سیستم عامل است.
اگر به ویندوز عادت کرده‌اید و با آن راحتید، قطعاً گزینه‌ی برتر همین سیستم عامل است. ویندوز 8.1 که به تازگی عرضه شده، برخی از مشکلات بزرگ ویندوز 8 را ندارد، به عنوان مثال دکمه‌ی منوی استارت در ویندوز 8 حذف شده و صفحه‌ی کاملی برای نرم‌افزارها به نام مترو در آن جایگزین شده است. در ویندوز 8.1 صفحه‌ی استارت کمی بهتر شده و منوی استارت هم به موقعیت همیشگی خود بازگشته است. توجه کنید که با نصب نرمافزارهای جانبی می‌توان منوی استارتی مشابه ویندوزهای قبلی را به ویندوز 8 اضافه کرد. ارتقای قابلیت جست‌وجو و کارایی بهتر آن هم یکی از نقاط قوت ویندوز 8.1 است. نرمافزارهای مترو هم در ویندوز 8.1 به شکل بهینه‌تری قابل استفاده هستند و تقسیم‌بندی صفحه برای استفاده‌ی هم‌زمان از نرم‌افزارها هم دارای انعطاف بیشتری شده است.
پی‌سی‌های ویندوزی با انواع نرم‌افزارها به بهترین شکل ممکن سازگار هستند. نرمافزارهای بسیار متنوع و معمولی برای کاربران عادی، نرمافزارهای مربوط به مشاغل و موسسات که معمولاً در درجه‌ی اول برای ویندوز طراحی می‌شوند، بازی‌هایی که برای پی‌سی‌های ویندوزی ساخته شده و شاید برای هیچ سیستم عامل دیگری عرضه نشوند، نرمافزارهای مهندسی که معمولاً بالاترین سازگاری را با ویندوز دارند، همه و همه نشان از کارآمدی ویندوز در عرصه‌ی نرم‌افزار دارند.
اما از نقاط ضعف ویندوز می‌توان به نرمافزارهای غیرمفید یا Bloatwareها اشاره کرد. در سیستم عامل اپل برای کامپیوترها که Mac نام دارد، چنین نرم‌افزارهایی کمتر دیده می‌شوند. نقطه ضعف دیگر، استفاده از تجهیزات معمولی یا کم‌کیفیت در بیشتر کامپیوترهای ویندوزی است. مثلاً ترک‌پدی که در مک‌ها استفاده شده نسبت به تاچ‌پد لپ‌تاپ‌های ویندوزی، حتی لپ‌تاپ‌های رده اول هم بهتر است. نقطه ضعف دیگر به عمومیت ویندوز مربوط می‌شود، ویروس‌ها، مخرب‌ها و به طور کلی بدافزارها در درجه‌ی اول برای ویندوز نوشته می‌شوند تا قربانیان بیشتری داشته باشد. اگر بخواهید از ویندوز 8.1 استفاده کنید، در ابتدای کار باید برای یادگیری و آشنایی بیشتر با آن کمی حوصله به خرج دهید چرا که با ویندوز XP و 7 کمی متفاوت است.
در مجموع اگر با ویندوز آشنایی دارید، اگر به نرمافزارهای خاصی نیاز دارید که تنها با ویندوز سازگار هستند و در نهایت اگر می‌خواهید یک کامپیوتر ارزان‌قیمت تهیه کنید، ویندوز را به عنوان انتخاب اصلی خود برگزینید.
Mac OS X
آخرین نسخه از سیستم عامل مک، OS X نام دارد که خود شامل نسخه‌های فرعی می‌شود. سیستم عامل مک امروزه طرفداران بیشتری پیدا کرده که به دلیل استفاده از بهترین سخت‌افزارها و نیز ارزان‌تر شدن محصولات اپل است. مک هم مثل ویندوز نرم‌افزارها را در پنجره‌های مختلف اجرا می‌کند لذا نسبت به نرمافزارهای ویندوز 8 که به صورت تمام صفحه اجرا می‌شوند به نظر ساده‌تر می‌رسد.
اگر برای تهیه‌ی کامپیوتر جدید خود بودجه‌ای در حد 1000 تا 1500 دلار دارید، مک‌بوک‌ها که لپ‌تاپ‌های اپل با سیستم عامل مک هستند، یکی از بهترین گزینه‌های موجود خواهند بود. مک‌بوک ایر و مک‌بوک پرو که به ترتیب به مثابه‌ی یک اولترابوک و نوت‌بوک هستند، عمر باتری بالایی دارند. تاچ‌پد باکیفیت و سخت‌افزار خوب هم به اجرای روان سیستم عامل و ارتقای تجربه‌ی کاربری کمک زیادی می‌کند.
نکته‌ی جالب این است که امروزه اولترابوک‌های رده اول ویندوزی نسبت به مک‌بوک‌ها گران‌تر شده‌اند. در واقع اپل در بازار لپ‌تاپ‌های رده اول، عملکرد بسیار خوبی دارد.
اما اگر طالب یک کامپیوتر ارزان باشید، مک انتخاب شما نخواهد بود چرا که با بودجه‌ای در حد 300 تا 500 دلار، نمی‌توان یک مک تهیه کرد در حالیکه با این بودجه می‌توان لپ‌تاپ‌های ویندوزی متنوعی خرید. قطعاً لپ‌تاپ‌های ارزان از نظر کیفیت ساخت و سخت‌افزار به کار رفته قادر به رقابت با مک‌ها نیستند ولیکن بسیار اقتصادی‌تر هستند.
گسترش نرمافزارهای تحت وب هم به مک کمک کرده تا کارآمدی خود را بیش از پیش نشان دهد. نرمافزارهای کاربردی مثل مایکروسافت آفیس، ادوبی فتوشاپ و بسیاری از نرمافزارهای حرفه‌ای هم برای مک عرضه شده‌اند. اما هنوز هم ویندوز از نظر تنوع و تعداد نرم‌افزارها، بسیار غنی‌تر از مک است. اگر به دنیای بازی علاقه دارید هم بهتر است بدانید که مک در این عرصه، فاصله‌ی بسیار زیادی با ویندوز دارد.
در مجموع اگر می‌خواهید یک سیستم عامل جدید را تجربه کنید، بودجه‌ی زیادی برای خرید یک کامپیوتر جدید کنار گذاشته‌اید و در نهایت اگر نرمافزارهای خاصی دارید که تنها روی مک اجرا می‌شوند، به این سیستم عامل و در واقع سخت‌افزارهای اپلی فکر کنید. تنوع کمتر بازی‌های تحت مک هم برای بازی‌خورها اصلاً قابل قبول نیست، لذا به این مهم هم توجه داشته باشید.
Chrome OS
سیستم عامل کروم هم مثل مرورگر کروم توسط گوگل ساخته شده و از نظر ظاهر شباهت زیادی به مرورگر کروم دارد. کروم یک سیستم عامل تازه‌وارد است که به سرعت در حال گسترش است. کروم‌بوک‌ها که در واقع لپ‌تاپ‌هایی با سیستم عامل کروم هستند، قیمت پایینی دارند. تنها نرمافزارهای قابل استفاده در این سیستم عامل، کروم اپ‌ها و نرمافزارهای تحت وب است. نمی‌توان نرمافزارهای ویندوزی و حتی لینوکسی را روی این سیستم عامل اجرا کرد. البته اگر کروم‌بوک را در حالت developer که مخصوص سازندگان نرم‌افزار و برنامه‌نویسان است قرار دهید، می‌توانید آن را هک کرده و نرمافزارهای لینوکس را روی آن تجربه کنید.
کروم‌بوک‌ها یک ویژگی اساسی دارند که سادگی استفاده است. تنها یک واسط کاربری وجود دارد، چندین واسط کاربری مشابه ویندوز 8 در آن دیده نمی‌شود. ویژگی اساسی دیگر ارزانی آنهاست، بدین معنی که بیشتر کروم‌بوک‌ها هزینه‌ای در حد 200 تا 300 دلار دارند. کروم‌بوک‌ها مثل کامپیوترهای ویندوز شامل Bloadwareها نمی‌شوند.
اگر از مرورگر کروم روی کامپیوتر خود استفاده کرده‌اید و تنها انتظار شما از یک کامپیوتر، داشتن صفحه کلید کامل، مرورگر قوی و از همه مهم‌تر، هزینه‌ی پایین است، یک کروم‌بوک پاسخ نیاز شماست. البته توجه کنید که با کروم‌بوک از نرمافزارهای زیادی محروم می‌شوید. کروم‌بوک‌ها هنوز در حد مک‌ها و کامپیوترهای ویندوز رده اول نیستند و به عبارتی سخت‌افزار خوبی ندارند. البته کروم‌بوک پیکسل که محصول گوگل است، یک استثنای 1299 دلاری به شمار می‌رود گرچه سخت‌افزار آن حالا قدیمی شده و عمر باتری خوبی هم ندارد.
دسکتاپ‌های لینوکسی
کامپیوترهای معمولی با سیستم عامل لینوکس هم با گسترش نرمافزارهای تحت وب، کاربردی‌تر شده‌اند. لینوکس نسخه‌ی کامل گوگل کروم و موزیلا فایرفاکس را در خود جای داده، بنابراین یک کاربر ساده با لینوکس قادر به انجام بسیاری از کارهای عادی خود خواهد بود.
لپ‌تاپ‌های لینوکسی هم مثل لپ‌تاپ‌های ویندوز توسط سازندگان مختلفی عرضه می‌شوند گرچه تنوع آنها بسیار کمتر است و در واقع محبوبیت بسیار کمتری دارند. دل یکی از این کمپانی‌هاست.
توجه کنید که لینوکس یک سیستم عامل متن‌باز و رایگان است و می‌توان ویرایش‌های مختلف آن که به distributeهای مختلف مشهور است را روی کامپیوترهای مختلف نصب کرد. لینوکس Ubuntu یکی از ویرایش‌های محبوب لینوکس است، Fedora هم یک لینوکس دارای نرمافزارهای مختلف و کارآمد است اما بسته به نیاز می‌توان ویرایش‌های متنوع این سیستم عامل را مورد استفاده قرار داد.
لینوکس سیستم عاملی حرفه‌ای است و بسیاری از نرم‌افزارنویسان و افراد حرفه‌ای از آن استفاده می‌کنند چرا که سیستم عامل مبتی بر UNIX را کارآمدتر از ویندوز دریافته‌اند. اما اگر یک کاربر ساده هستید، نمی‌توان یک لپ‌تاپ با سیستم عامل ابونتو را به شما پیشنهاد کرد چرا که برای استفاده از لینوکس باید حتماً یک دلیل خوب داشت. در مورد یک برنامه‌نویس، هکر، کسی که با ویروس‌ها و شبکه‌ها سروکار دارد و به طور کلی کاربران حرفه‌ای، لینوکس گزینه‌ی بسیار خوبی است.
کامپیوترهای اندرویدی تبدیل‌شدنی
ایسوس ترنسفورمرها نمونه‌ی بارزی از تبلت‌های اندرویدی تبدیل‌شدنی هستند که می‌توان از آنها به صورت یک کامپیوتر دارای صفحه کلید استفاده کرد و در واقع یک نوع لپ‌تاپ اندرویدی به حساب می‌آیند.
اگر به دنبال یک تبلت اندرویدی هستید که در مواقع لازم بتوان یک صفحه کلید به آن اضافه کرد، تبلت‌های تبدیل‌شدنی یک انتخاب جالب و کارآمد خواهند بود. سیستم عامل اندروید روی لپ‌تاپ‌ها در حد تبلت‌ها جالب نیست چرا که به عنوان مثال یک مرورگر کامل مثل دستاپ در اختیار شما نیست، نمی‌توانید نرمافزارهای مختلف را در پنجره‌های مختلف و در کنار هم اجرا کنید، پشتیبانی اندروید از موس هم در حد رفع نیاز است و کارایی خوبی ندارد. از طرفی یک لپ‌تاپ اندرویدی تنها به نرمافزارهای موبایل محدود می‌شود.
بنابراین در مجموع تبدیل‌شدنی‌های اندرویدی تا زمانی که گوگل اندروید را برای استفاده روی لپ‌تاپ‌ها بهینه نکند، چندان کارآمد نیستند ولیکن بسته به نیاز، می‌توانند گزینه‌ی مناسب برای کاربرد شما باشند.
آپید با صفحه کلید
تبلت‌های اندرویدی و صفحه کلید درست مثل آیپدهای اپل و صفحه کلید هستند چرا که اگر آیپد را به این شکل مورد استفاده قرار دهیم، تنها به همان نرمافزارهای موبایل محدود می‌شویم. سیستم عامل آیپد iOS است که از نظر نرم‌افزاری، بسیاری غنی است و اندروید برای غلبه بر این غنای نرم‌افزاری، تلاش زیادی کرده است و شاید هنوز هم iOS از این نظر بر اندروید برتری داشته باشد. اما به هر حال نرمافزارهای موبایل با نرمافزارهای ویژه‌ی مک متفاوت هستند. از نظر سخت‌افزار هم آیپد در حد لپ‌تاپ‌های حرفه‌ای اپل نیست.
بنابراین اگر صفحه کلید را برای ساده کردن تایپ در کنار آیپد قرار می‌دهید و با خود حمل می‌کنید، از این روش استفاده کنید، اما اگر می‌خواهید آیپد را به یک کامپیوتر همه کاره تبدیل کنید، نه نرم‌افزار و نه سخت‌افزار آن برای این نوع کاربرد ایده‌آل نیست.
کدام سیستم عامل بهترین است؟ کدام را انتخاب کنیم؟
6 نوع کامپیوتر را مورد بررسی قرار دادیم و مزایا و معایب هر یک را بیان کردیم. در مجموع هیچ یک از گزینه‌های مطرح شده، برنده‌ی اصلی نیست و نمی‌توان به همه‌ی کاربران یکی از سیستم عامل‌ها را پیشنهاد کرد. هر یک از سیستم عامل‌ها برای برخی کاربردها ایده‌آل هستند و از نظر سخت‌افزار یا نرم‌افزار نواقص و عیوبی دارند.
در این مقاله انتخاب‌های مختلف را پیش روی شما قرار دادیم تا جست‌وجوی خود را آغاز کنید. بهترین کار آزمودن تمام گزینه‌های مطرح شده در عمل است، اگر می‌توانید از طریق دوستان، فروشگاه‌ها و یا هر روش دیگری به بررسی سیستم عامل‌های مورد بحث بپردازید، به بهترین شکل بررسی کرده‌اید. مخصوصاً اگر سابقاً یک کاربر ویندوز بوده‌اید و در مورد مزایای مک، لینوکس، اندروید و iOS مطالب اغراق‌آمیزی خوانده‌اید، با دقت و موشکافانه جست‌وجو و بررسی کنید.
شما کدام سیستم عامل را برای کامپیوتر خود برگزیده‌اید و علت انتخاب شما چیست؟ نظرات خود را با ما و خوانندگان در میان بگذارید.