چگونه ارور بایوس “one or more fans appear to have stopped or been removed” را رفع کنیم؟
اخیرا کامپیوتر شخصی من دچار مشکل شد. گذشته از اینکه چرا این اتفاق افتاد، مجبور شدم مادربورد کامپیوترم را تعویض کنم. مشکل اصلی اینجاست که پیدا کردن مادربورد مشابه کار دشواریست، به خصوص اگر از عمر آن چند سالی گذشته باشد و خدمات پس از فروشش متوقف شده باشد. وقتی مادربورد جایگزین (Intel DP67BGB3 ATX DDR3 LGA1155) به دستم رسید، همه‌چیز به خوبی کار می‌کرد به جز فن سی‌پی‌یو که ظاهرا نمی‌چرخید.
جاهایی هست که نمی‌توان نچرخیدن فن سی‌پی‌یو را عیب‌یابی کرد
ابتدا باید تعیین کنید که مشکل از کدام بخش است. فن یا مادربورد؟ آیا سیم‌کشی‌های فن مشکلی ندارد؟ فن بدون نیروی برق می‌چرخد؟ در مورد مشکل من، زمانی که متوجه موضوع شدم، با این پیغام مواجه شدم:
“به نظر می‌آید یک یا چند فن از کار افتاده یا از جای خود خارج شده‌اند. توصیه می‌شود فن‌های بدنه را برای اطمینان از مناسب بودن جریان هوا بررسی کنید.”
به نظر می‌آمد در مورد فن من یک جای کار ایراد دارد. اما مشخص نبود که مشکل دقیقا از کجا ناشی می‌شود. در واقع این پیام مشخص نمی‌کرد که برای رفع مشکل باید به کدام بخش از سیستم مراجعه کنم. می‌توانید فن را به یک مادربورد دیگر وصل کنید تا از صحت عملکردش مطمئن شوید یا اگر ابزارش را در اختیار دارید آن را مستقیما به منبع انرژی متصل کنید. اگر به درستی کار نکرد، خب تکلیفتان مشخص است، وقت آن رسیده که فن را تعویض کنید.
اما اگر فن روی یک مادربورد دیگر به درستی کار کند چه؟
باید مطمئن شوید که مادربورد شما آخرین نسخه‌ی BIOS را اجرا می‌کند. اگر اینطور نیست حتما آن را آپگرید کنید. اگر با آپگرید کردن BIOS مشکل حل شد که چه بهتر، اما اگر نشد ادامه‌ی مطلب را بخوانید.
متاسفانه من نتوانستم آخرین نسخه‌ی بایوس را دانلود کنم. ظاهرا سایت اینتل آپدیت مربوط به این مدل از مادربورد را ارائه نمی‌دهد. تنها چیزی که فهمیدم این بود که به جز فن سی‌پی‌یو بقیه فن‌ها به درستی کار می‌کنند. تفاوت بین آن‌ها به میزان مصرف انرژی آن‌ها برمی‌گردد. ظاهرا فن سی‌پی‌یو دو برابر فن‌های بدنه برق مصرف می‌کند، مثلا برای من این اعداد 0.37 A برای فن سی‌پی‌یو و 0.16 A برای فن بدنه است. به نظر می‌رسد دلیل اینکه فن من نمی‌چرخد این است که به نیروی برق بیشتری نیاز دارد.
با این فرض، شروع به تغییر اعداد در بایوس کردم تا فن سی‌پی‌یو بیشترین نیروی ممکن را دریافت کند.
عیب یابی
همانطور که می‌بینید سرعت فن سی‌پی‌یو من 0 RPM است.
چیزی که دریافتم این بود که اگر با نادیده گرفتن آستانه‌ی سرعت فن سی‌پی‌یو آن را از حالت auto به manual تغییر دهید، فن در واقع شروع به انجام واکنش نسبت به این تغییر می‌کند.
بنابراین به تدریج مقادیر minimum duty cycle % را نسبت به حالت پیش‌فرض افزایش دادم.
بعد از تلاش‌های بسیار، به حالت امن برای فن من که حدود 85 درصد بود دست یافتم. اگر با صدای آزاردهنده‌ی فن روی 100 درصد مشکلی ندارید می‌توانید از ماکزیمم سرعت آن بهره ببرید، در غیر این صورت با آزمون و خطا می‌توانید مناسب‌ترین درصد را برای فن خود پیدا کنید. برای من 85 درصد ایده‌آل به نظر می‌رسد.
همانطور که در تصویر مشاهده می‌کنید احتمالا این اتفاق در اثر مشکل کوچکی در BIOS رخ داده است.